Categorie op Geschiedenis

Hawkinslink (En)

The Hawkins link

source: Victor M. Lansink; Duitse Lijntje,  Holland.com, Gennepnu.nl

In the spring of 1945, Field Marshal Bernard Montgomery aimed to liberate the area between the Roer and the Rhine with a pincer movement. Under the name “Operation Veritable” (meaning true or decisive), the Allies launched an offensive that ranks among the largest and most significant operations of World War II. Operation Veritable is also known as the “Rhineland Offensive” or the “Battle of the Reichswald”.


Around Nijmegen, a quarter of a million Allied soldiers gathered in early February. On February 8, supported by 1,500 cannons, they launched an attack on the German defensive lines. While a combined British-Canadian army under the command of Canadian General Crerar and British Lieutenant General Horrocks launched the attack from Nijmegen, the Americans began an offensive in the south (Roermond) called “Grenade”.


This pincer movement aimed to clear the way to the Rhine and subsequently to more eastern areas. Bad weather and fierce resistance significantly delayed the attack. By February 22, it almost came to a standstill. On February 23, the Americans, led by Lieutenant General Simpson, managed to cross the Roer and soon completed the pincer movement to the north.

During the preparation of both operations, it quickly became apparent that the supply of troops and materials (food, weapons, ammunition) and the evacuation of the wounded posed a logistical problem. This was partly due to the unavailability of the railway bridges at Mook and Gennep, which had been blown up by retreating German troops on September 17 and 18, respectively. Nijmegen station was overloaded and also within the range of German artillery. Moreover, the Bailey bridge built by the Allies at Oeffelt offered insufficient relief.

Therefore, a unique solution was chosen. It was decided to construct a military railway line between Wijchen and Hommersum. A Royal Engineers unit named ROC (Railway Operating Company) was responsible for the construction. It consisted of two sections connected by an existing line (Nijmegen-Venlo). The first part (“Avoiding Link of Division”) was 5 km long and ran from Wijchen via Neerbosch, Malden to the Nijmegen-Venlo railway line, connecting just north of the current glider airfield. The track was built in four weeks.

The second part of the line was called the “Hawkins Link.” It began at Molenhoek Station (Mook-Middelaar) and ran on the east side of Mook along Bovenste Weg and Fabritiusstraat until it reached the Rijksweg. It continued on the east side of the road towards Plasmolen. Remarkably, the road was now bordered by rails on both sides. On the west side, the MBS tram line ran parallel. Both tracks converged near Camping de Geuldert in Plasmolen. From there, the military railway veered slightly eastward via Langstraat towards Milsbeek, passing through the center of Milsbeek and then heading south of “Onderkant” towards the CNC compost factory. At this mushroom composting facility, there was a switch point with two crossing tracks.

Video afspelen
A train passes the Kleefseweg near "de Maria Roepaen'.

At this point, “Forest Loop,” trains could pass each other. The railway line then ran parallel to Aaldonksestraat towards Ottersum. Near Maria Roepaen, it made a sharp turn to the south, crossing Kleefseweg and the Niers River over a wooden bridge composed of seven spans, each 1.8 meters long.

 

After crossing the Niers, the track ran along the ’t Oord farm and Oordseweg, finally connecting at kilometer 50.1 (one and a half kilometers east of Gennep Station, at the current military area on the Looier Heide) to the Boxtel-Goch railway line: Hommersum Junction, named after the nearby village of Hommersum.


Construction began at the end of January and the line was put into operation on February 26. Four weeks for 15 km! Unlike the usual practice of using a gravel bed, a sand bed was used for this railway, resulting in its “moderate” quality. The speed limit was thus set at 30 km/h. While it is not precisely known what goods were transported over the line, historians believe the first train was a fuel train carrying gasoline. The connection to the NBDS line was made via a curve where the tracks ran parallel for a while before switching lines. There were derailments on this track, but the consequences were limited due to the low speeds.

Shortly after its construction, the Allies had already advanced much deeper into Germany, so the line was mainly used by trains carrying soldiers on leave and repatriates. On June 11, 1945, the operation of the line was handed over to the NS (Dutch Railways). In the summer of 1946, all tracks, crossing stations, and passing loops were dismantled. They were no longer needed and the numerous level crossings often hindered regular road traffic. The railway existed for just over a year.

De Hawkinsline (left) and the MBS track (right) at "de Plasmolen"

Hawkinslinie (de)

Die Hawkins-Linie

Quellen: Victor M. Lansink; Duitse Lijntje,  Holland.com, Gennepnu.nl

Im Frühjahr 1945 plante Feldmarschall Bernard Montgomery, das Gebiet zwischen der Rur und dem Rhein mit einer Zangenbewegung zu befreien. Unter dem Namen “Operation Veritable” (wahr oder entscheidend) starteten die Alliierten eine Offensive, die zu den größten und bedeutendsten Operationen des Zweiten Weltkriegs gehört. Die Operation Veritable ist auch als “Rheinland-Offensive” oder “Schlacht um den Reichswald” bekannt.

 

Anfang Februar versammelten sich rund um Nijmegen eine Viertelmillion alliierte Soldaten. Am 8. Februar starteten sie, unterstützt von 1.500 Kanonen, einen Angriff auf die deutschen Verteidigungslinien. Während eine kombinierte britisch-kanadische Armee unter dem Kommando des kanadischen Generals Crerar und des britischen Generalleutnants Horrocks von Nijmegen aus den Angriff startete, begannen die Amerikaner im Süden (Roermond) eine Offensive namens “Grenade”.

 

Diese Zangenbewegung sollte den Weg zum Rhein und anschließend zu weiter östlich gelegenen Gebieten freimachen. Schlechtes Wetter und heftiger Widerstand verzögerten den Angriff erheblich. Am 22. Februar kam er fast zum Stillstand. Am 23. Februar gelang es den Amerikanern unter der Führung von Generalleutnant Simpson, die Rur zu überqueren und bald darauf die Zangenbewegung nach Norden abzuschließen.

 

Bei der Vorbereitung beider Operationen wurde schnell klar, dass die Versorgung mit Truppen und Material (Lebensmittel, Waffen, Munition) und der Abtransport der Verwundeten ein logistisches Problem darstellten. Dies lag teilweise an der Nichtverfügbarkeit der Eisenbahnbrücken bei Mook und Gennep, die von den sich zurückziehenden deutschen Truppen am 17. bzw. 18. September gesprengt worden waren. Der Bahnhof Nijmegen war überlastet und lag zudem im Bereich der deutschen Artillerie. Auch die von den Alliierten errichtete Bailey-Brücke bei Oeffelt bot nur unzureichende Entlastung.

 

Daher wurde eine einzigartige Lösung gewählt: Der Bau einer militärischen Eisenbahnlinie zwischen Wijchen und Hommersum. Eine Pioniereinheit namens ROC (Railway Operating Company) war für den Bau verantwortlich. Sie bestand aus zwei Abschnitten, die durch eine bestehende Linie (Nijmegen-Venlo) verbunden wurden. Der erste Teil (“Avoiding Link of Division”) war 5 km lang und verlief von Wijchen über Neerbosch und Malden zur Eisenbahnlinie Nijmegen-Venlo und schloss sich nördlich des heutigen Segelfluggeländes an. Die Strecke wurde in vier Wochen gebaut.

Der zweite Teil der Linie wurde “Hawkins Link” genannt. Er begann am Bahnhof Molenhoek (Mook-Middelaar) und verlief östlich von Mook entlang der Bovenste Weg und der Fabritiusstraat bis zur Rijksweg. Er setzte sich östlich der Straße in Richtung Plasmolen fort. Bemerkenswert war, dass die Straße nun auf beiden Seiten von Schienen begrenzt war. Auf der Westseite verlief parallel die MBS-Straßenbahnlinie. Beide Gleise verliefen zusammen bis zum Camping de Geuldert in Plasmolen. Von dort aus bog die Militärbahn leicht östlich über die Langstraat in Richtung Milsbeek ab, führte durch das Zentrum von Milsbeek und dann südlich der “Onderkant” in Richtung CNC. Bei dieser Kompostfabrik für Champignons gab es eine Weichenstelle mit zwei Kreuzungsgleisen.

Video afspelen
Ein Zug passiert bei Maria Roepaen die Kleefseweg.

An diesem Punkt, “Forest Loop”, konnten Züge einander passieren. Die Bahnlinie verlief dann parallel zur Aaldonksestraat in Richtung Ottersum. In der Nähe von Maria Roepaen machte sie eine scharfe Kurve nach Süden, überquerte die Kleefseweg und den Niers-Fluss über eine Holzbrücke, die aus sieben Spannweiten von jeweils 1,8 Metern bestand.

 

Nach der Überquerung der Niers verlief das Gleis entlang des Hofes ’t Oord und der Oordseweg und schloss schließlich bei Kilometer 50,1 (anderthalb Kilometer östlich des Bahnhofs Gennep, auf dem heutigen Militärgelände auf der Looier Heide) an die Eisenbahnlinie Boxtel-Goch an: Hommersum Junction, benannt nach dem wenige Kilometer entfernt gelegenen Ort Hommersum.

 

Der Bau begann Ende Januar und die Linie wurde am 26. Februar in Betrieb genommen. Vier Wochen für 15 km! Im Gegensatz zur üblichen Praxis wurde anstelle eines Schotterbetts ein Sandbett verwendet, was die Qualität dieser Eisenbahnstrecke “mäßig” machte. Die Geschwindigkeit war daher auf 30 km/h begrenzt. Während nicht genau bekannt ist, welche Güter über die Strecke transportiert wurden, glauben Historiker, dass der erste Zug ein Treibstoffzug mit Benzin war. Der Anschluss an die NBDS-Linie erfolgte über eine Kurve, wobei die Gleise eine Zeit lang parallel verliefen, bevor sie gewechselt werden konnten. Auf dieser Strecke gab es auch Entgleisungen, aber die Folgen waren aufgrund der niedrigen Geschwindigkeiten begrenzt.

 

Kurz nach ihrer Fertigstellung hatten die Alliierten bereits viel weiter in Deutschland vorgedrungen, so dass die Strecke hauptsächlich von Zügen mit Urlaubern und Repatriierten befahren wurde. Am 11. Juni 1945 wurde der Betrieb der Linie an die NS (Niederländische Eisenbahnen) übergeben. Im Sommer 1946 wurden alle Gleise, Kreuzungsstationen und Überholspuren abgebaut. Sie wurden nicht mehr benötigt und die zahlreichen Bahnübergänge behinderten oft den regulären Straßenverkehr. Die Bahnstrecke existierte nur etwas mehr als ein Jahr.

"Die Hawkins-Linie (links) und die MBS-Schiene (rechts) bei Plasmolen"

Hawkinslink

Deutsche version:  Hawkinslinie (De)

English version:  Hawkinslink (En)

De Hawkins link

Bronnen: Victor M. Lansink; Duitse Lijntje,  Holland.com, Gennepnu.nl

In het voorjaar van 1945 wilde veldmaarschalk Bernard Montgomery met een tangbeweging het gebied tussen de Roer en de Rijn bevrijden. Onder de naam “Operation Veritable” (werkelijk of beslissend) startten de geallieerden een offensief dat tot de grootste en meeste belangrijke operaties uit de Tweede Wereldoorlog behoort. Operation Veritable ook bekend onder de naam “Het Rijnlandoffensief” of “slag om het Reichswald”. Rondom Nijmegen verzamelen zich begin februari een kwart miljoen geallieerde militairen, Op 8 februari beginnen ze  – gesteund door 1500 kanonnen een aanval op de Duitse verdedigingslinies. Terwijl een gecombineerde Brits-Canadese legermacht onder leiding van de Canadese generaal Crerar en de Britse luitenant-generaal Horrocks vanuit Nijmegen de aanval inzet beginnen Amerikanen in het in het zuiden. (Roermond) met een offensief dat de naam “Grenade” draagt.
De tangbeweging die zo ontstaat moet de weg naar de Rijn en later naar nog meer oostelijk gelegen gebieden vrijmaken. Het slechte weer en de felle weerstand vertragen de aanval aanzienlijk. Op 22 februari komt deze zelfs vrijwel tot stilstand. De Amerikanen onder leiding van luitenant-generaal Simpson  weten op 23 februari de Roer over te steken en redelijk snel daarna de tangbeweging naar het noorden te voltooien.

Bij de voorbereiding van beide operaties was al snel duidelijk dat de aanvoer van troepen en materiaal voedsel, wapens, munitie) en de afvoer van gewonden en de een logistiek probleem vormde. Dat werd mede veroorzaakt doordat de spoorbruggen bij Mook en Gennep niet beschikbaar waren. Beide bruggen werden namelijk door terugtrekkende Duitse troepen op 17 en resp. 18 september opgeblazen. Station Nijmegen was overbelast en lag bovendien binnen het bereik van Duits geschut.  Ook de inmiddels door geallieerden aangelegde baileybrug bij Oeffelt bood te weinig soelaas. Vandaar dat voor een bijzondere oplossing werd gekozen. Men besloot tot aanleg van een militaire spoorverbinding tussen Wijchen en Hommersum. Verantwoordelijk voor de aanleg werd een genie afdeling met de  naam ROC: “Railway Operating Company“.  Het waren in feit twee trajecten die werden verbonden door een reeds bestaande lijn (Nijmegen-Venlo). Het eerste deel  (“Avoiding link of Division” ) (ned. = “ontwijkende verbinding”) van 5 km lang en liep van Wijchen via Neerbosch, Malden naar de spoorlijn Nijmegen Venlo en sloot daarop aan net ten noorden van het huidige zweefvliegveld. Het traject werd in 4 weken tijd aangelegd.

Het tweede deel van de lijn werd “Hawkins link”genoemd en begon bij station Molenhoek (Mook-Middelaar) en liep aan de oostkant van Mook over de Bovenste weg en de Fabritiusstraat bereikte men de Rijksweg. Het  liep het aan de oostkant van de weg richting Plasmolen. Opmerkelijk was dat de weg nu aan beide zijden door rails werd begrensd. Aan de westkant liep namelijk het spoor van de MBS-tram. Beide sporen liepen samen op tot camping de Geuldert (Plasmolen). Van daaraf ging het militaire spoor iets oostelijker via de Langstraat richting Milsbeek. Door de kern van de Milsbeek om vervolgens zuidelijk van de “Onderkant” richting CNC. Bij deze compostfabriek voor champignons lag een wisselplek met twee kruissporen.

Video afspelen
Een trein passeert bij de Maria Roepaen de Kleefseweg.

Op deze plek “Forest Loop” konden treinen elkaar passeren. Vervolgens liet de spoorlijn parallel aan de Aaldonksestraat richting Ottersum. Bij Maria Roepaen lag een scherpe bocht naar het zuiden. Het spoor passeerde de Kleefseweg en kruiste de Niers over een houten brug. Deze brug was van hout en bestond uit zeven overspanningen van 1,8 meter.

Eenmaal over de Niers ging het liep het spoor langs de hoeve ’t Oord en de Oordseweg en sloot tenslotte bij km. 50.1 (anderhalve kilometer ten oosten van station Gennep, bij het huidige militaire terrein op de Looier Heide) aan op de spoorlijn Boxtel-Goch: Hommersum Junction, oftewel Hommersum aansluiting, vernoemd naar de enkele kilometers verderop gelegen plaats.

Eind januari werd begonnen met de aanleg en 26 februari werd ze ingebruikname genomen. 4 weken voor 15 km! Omdat geen – i.t.t. hetgeen gebruikelijk is -grindbed maar zandbed gebruikt is de kwaliteit van deze spoorlijn “matig”.  Er mag dan ook maar met een snelheid van 30 km/h worden gereden. Hoewel niet precies bekend is welke goederen over de lijn zijn vervoerd, is de eerste trein volgens historici een brandstoftrein. (Benzine). De aansluiting op het traject van de NBDS verliep via een boog waarbij de sporen op het laatste deel enige tijd parallel aan elkaar liepen voordat men met een wissel van spoor kon veranderen. Er hebben zich ook ontsporingen op dit traject voor gedaan. De gevolgen bleven echter beperkt door de lage snelheden.  Omdat kort na de aanleg de geallieerden al veel dieper in Duitsland zaten werd de lijn nog hoofdzakelijk bereden door treinen met verlofgangers en gerepatrieerden. Op 11 juni 1945 werd de exploitatie van de lijn overgedragen aan NS. In de zomer van 1946 zijn alle lijnen, kruisingsstations en inhaalsporen opgebroken. Ze hadden geen nut meer en de vele spoorovergangen hinderden vaak het gewone wegverkeer. Alles heeft slechts ruim een jaar bestaan.

De Hawkinslijn (links) en het MBS spoor (rechts) bij de Plasmolen

Opening rondweg Gennep 1977

 

1977 verkeer in Gennep net voor opening rondweg plus straatbeeld Gennep (afgebrande winkelcentrum bijvoorbeeld is net gesloopt). Bron. Mevr. A. Smits.

1950: de aankomst van Sinterklaas aan de loswal

55. 1950 Aankomst Sinterklaas. (1.00 min)

 

Een aantal gelovige kinderen verzamelden zich half november aan de Loswal om de goedheiligman te verwelkomen. Hij kwam per boot, waarvan we  overigens de zeewaardigheid ernstig moet betwijfelen, in Gennep aan. Ook bleek op deze schuit helaas geen plek voor het veel bezongen paard van Sinterklaas. Wellicht dat deze  “Americo”  later per vrachtauto of trein kwam?

1952: Confectie-atelier Ottersum

53. 1952: Confectie-atelier Ottersum. (4.18 min)

Na het sluiten van de boterfabriek aan het Zand in Ottersum (Stoomzuivelfabriek St Jan) begon daar een confectie-atelier.
De film besteedt aandacht aan de meisjes die werkzaam waren op het confectie-atlelier dat kort na de oorlog werd opgericht in de oude boterfabriek of liever de voormalige “stoomzuivelfabriek St. Jan”.
We zien opnames van het gebouw van buiten. Daarna zien we opnames van de snij- en naaiafdeling. Een groot aantal medewerkers verschijnt na elkaar in beeld. Er worden knopen aangezet, mouwen geperst en niet te vergeten er wordt…koffiegedronken. Ook is er aandacht voor de medewerkers van de administratie.

 

 

 

 

Jaaroverzicht 2009

49. Jaaroverzicht 2009. (19.09 min)

Laat u verrassen. Veel sneeuw. De ambtenaren van Gennep Mook en Bergen hebben gezamenlijke sessies als voorbereiding op de samenvoeging, welke er niet zou komen. Het Petershuis bestaat 25 jaar. Vitesse wordt kampioen, de lotto hoofdprijs valt in Gennep evenals de postcodeloterij straatprijs. De oude supermarkt van jan Linders wordt gesloopt. Maarten Daniels wordt prins. Er zijn vossen in het Niersdal. Er zijn pleinfeesten, Niersvalley en er is Summmertime. O ja: en de Martinustoren wordt gerenoveerd. En nog veel meer.

 

 

 

 

Jaaroverzicht 2007

48. Jaaroverzicht 2007 (20.00 min)

Het Genneps jaarverslag van 2007. Geen Niersjaarsduik in 2007, maar wel een nieuwjaarsconcert. Prins Pierre (Verhasselt). Vitesse net geen kampioen, de Martinusschool wordt gesloopt. Verschillende branden, de flat op de kop van het Pagepark wordt gebouwd, deken Huisman is 25jr deken en nog heel veel meer.

Disclaimer: De stichting Erfgoed Gennep heeft haar uiterste best gedaan om rechthebbende van het gebruikte beeldmateriaal te achterhalen. Indien een persoon of bedrijf echter kan aantonen dat toestemming m.b.t. het gebruikte beeldmateriaal vereist was verzoeken wij hem/haar contact met ons op te nemen.
KvK nummer 80901395, RSIN 861844634, Rabo rek. nr. NL36 RABO 0361 4746 60
Wij zijn een door de belastingdienst erkende "Culturele ANBI" instelling.