1950: het Martinusgilde brengt een vendelgroet aan de Molukse Gennepenaren
Drogist Dorresteijn in de Niersstraat had al vroeg een filmcamera en maakte in 1950-1951 dit bijzondere filmpje van de vendelgroet die het Gennepse Martinusgilde ging brengen bij de nieuwe Gennepenaren in het Ambonezenkamp aan het eind van de Steendalerstraat. (1.51min)
Drogist Dhr. Dorresteijn uit de Niersstraat filmde de kermis van 1951.
De film begint met de opbouw van de attracties. De kermisexploitanten rijden met oude legervrachtwagens om hun attracties te transporteren en wonen in echte “woonwagens”. De jeugd kijk uiteraard toe hoe een en ander wordt gemonteerd. We zien klassieke botsautootjes die worden gecontroleerd. Ondertussen zijn er ook beelden waarbij de jeugd zich vergaapt aan speelgoed in een etalage. De draaimolen van Giesbers op de markt komt in beeld. Prachtig is de tekst. “Om abuizen (vergissingen) te voorkomen let op het nummer van uw wagen en van de incasseerder. Per persoon 20 cent”. Mensen spelen muziek en is een “aangever” met een heuse clown in beeld die voor een grote groep mensen staan. Het is het Theatre Pittoresque M” waar artiesten allerlei kunsten vertonen. Verder gooien kinderen met ringen gegooid voor een prijs; er wordt geschoten in de schiettent. De film sluit af met nog een keer de draaimolen van Giesbers. Mooi jeugdsentiment voor sommigen toeschouwers! (4.34min)
11. 1946: viering van de bevrijding met de bevrijders.
Parade in Gennep en bezoek van koningin Wilhelmina. (6.03 min). In deze door de fam. Jetten gemaakte film zien we zien militaire vrachtwagens met soldaten door Gennep rijden toegejuicht door het publiek. We zien Schotten die samen met burgemeester van Banning die een bezoek brengen aan het oorlogskerkhof (Milsbeek) en aldaar een eerbetoon brengen aan de gevallenen.
Verder trok er door de straten van Gennep een bonte stoet met wagens, waar de gebeurtenissen van de oorlog en de bevrijding werden uitgebeeld. De inval, de Jantjes, de schade, de arbeitseinsatz, tot en met zelfs de wens om een deel van Duitsland bij Nederland te trekken vanwege de geleden schade. Men trok over het spoor, door de Willem Boyeweg, door de Spoorstraat, Zandstraat en Maasstraat. Er waren erepoorten opgetrokken en zelfs de Zandpoort herleefde.
In het laatste deel van de film zien we Wilhelmina op het bordes van het stadhuis. Burgemeester van Banning begeleidt haar naar de wachtende auto. De film sluit af met opnamen die op het station zijn gemaakt waar de Wilhelmina op de trein stapt. (6.04min)
1945: Eerste herdenking van de bevrijding
12/2/1946: de eerste herdenking van de bevrijding bij de tijdelijke graven van de slachtoffers bij de Stadsherberg. (3.00 min)
De film (gemaakt door de fam. Jetten) toont de grote schade in Gennep. We zien, naast de Zandstraat, de Niersweg, de verwoeste Martinuskerk, het kapotgeschoten complex van klooster, school en “ziekenhuis”. Soldaten marcheren naar de plek waar het eerste oorlogsmonument stond (nu op het terras van de Stadsherberg). Burgemeester van Banning die een toespraak houdt. Naast het kruis worden de vlaggen van Nederland en de geallieerden gehesen. Er worden diverse kransen op de graven en rondom het kruisbeeld gelegd. (2.55min)
1944: Jacob van Tankeren vertelt over het Amerikaanse bombardement op Nijmegen.
Veel slachtoffers:
waaronder Dorrestein uit de Niersstraat in Gennep. Op 22 februari 1944 werd Nijmegen getroffen door een waar bommentapijt. Amerikaanse piloten waren tijdens bombardementsvluchten op Duitsland gedesoriënteerd geraakt en zagen de stad voor het Duitse Kleef aan.Stad met de torens
Nijmegen werd tot 22 februari 1944 ook wel ‘de stad met de torens’ genoemd. Op deze datum werd de binnenstad vrijwel totaal verwoest nadat Amerikanen bij vergissing hun bommen boven Nijmegen hadden afgeworpen, zij dachten boven Duitsland te vliegen. Op oude foto’s is de vroegere pracht van de huizen in de oudste stad van Nederland nog zichtbaar. Nijmegen veranderde die dag in één grote puinhoop. In dit vergissingsbombardement verloren velen het leven. Mannen, vrouwen en veel kinderen.
Graven
Onder het puin werden veel slachtoffers gevonden en begraven. Op 26 februari 1944 trokken duizenden mensen in een rouwstoet naar het kerkhof aan de Graafseweg om de laatste eer te bewijzen aan hun omgekomen familieleden, buren, vrienden en medeburgers. Daar werden de doden in massagraven bijgezet, deze liggen er tot op de dag van vandaag nog steeds.
Tijdens het vergissingsbombardement kwamen bijna 800 mensen om. Op het Raadhuishof in Nijmegen is het monument ‘De Schommel’ opgericht ter nagedachtenis aan de 763 inwoners van Nijmegen die zijn omgekomen. Onder hen waren 24 kinderen en acht nonnen van een kleuterschool, die op de plaats van het monument stond. (bron https://spannendegeschiedenis.nl/) (6.39min)
26 september 1994: Engelse RAF typhoons beschieten MBS (Maas Buurt Spoorweg) werkplaats met raketten, waarbij o.a. dhr Keijsers uit Gennep omkomt. In september 2009 vertelde Fons Keijsers het volgende over deze dag na een aanval van geallieerde typhoons op de mbs-werkplaats.:”Mijn vader was met een paar collega’s niet met lunchpauze gegaan om nog gauw wat kostbare spullen in de smeerput te verbergen voordat de moffen ermee vandoor konden gaan. Deze rampzalige beslissing heeft hij helaas met de dood moeten bekopen. Hij was toen 37, mijn moeder bleef achter met 3 kinderen en was in verwachting van mijn zus die op een evacuatieadres in Leek (Groningen) is geboren (jan.1945)”. De datum van 26 september zal voor altijd in hun hoofd gegrift blijven”. (0.32)
Unieke beelden waarop we het vertrek zijn van de 2e groep joden uit Gennep. Het is 10 augustus 1943 men deze groep van 14 Joden de huisdeur achter zich dicht trekt en naar Vught bij de Den Bosch afreist. Op de film zien we o.a.de gezusters de Bock (Berta en Josephina wonende Houtstraat 4), (hun jongere zus Hedwig is al in augustus 1942 gedeporteerd)– Fam. de Bock (Max en Reina wonende Zandstraat 6)
– Henri en Jülchen Andriesse, hun dochter Selly en Abraham Jacobsohn, de vader van Jülchem (Markt 14)
– de Fam. Kaufmann (Nanny, Jacob en Henriëtte wonende op de Zandstraat 40)) in de Zandstraat.Dramatisch zijn de beelden van het vertrek van de trein uit Gennep. Na aankomst in Vught, waar men al werd gescheiden, komen de meeste uiteindelijk via Westerbork terecht in vernietigingskamp Sobibor (oost-Polen).
Dit zijn de enige bekende beelden van Joden, die hun huis verlaten op weg naar het concentratiekamp en de gaskamer. De film is gemaakt door Jetten in de Zandstraat in Gennep. (0.39 min)
Lang vervlogen tijden, met unieke beelden, welke wij te danken hebben aan burgemeester van Banning.
Wat zien we op de deze bijna 7 minuten film?
Het koetsje met de dopeling, de kraamverpleegster en de oma komt aan bij de (oude) St Martinuskerk in maart 1942
2) 15/8/43 geboorte van het 2e kind. Ook een burgemeester moet aangifte doen. Hij wandelt met zijn (bijna 1,5.jaar oude) zoon naar het stadhuis om officieel aangifte te doen van de geboorte van zijn dochter. De dag daarop wordt ze gedoopt. Per koets gaat het naar de kerk terwijl de Gennepse jeugd toekijkt. Het is 16/8/43 een fraaie zonnige zomerse dag als men bij de (oude) Martinuskerk aankomt. De zuster draagt het kind de kerk in. Door mocht toen helaas niet gefilmd worden, De opname gaat verder als de stoer weer uit de kerk komt. De koets brengt het gezelschap weer naar het huis op de Heijenseweg waar de burgemeester woonde. De aangifte was toch een stukje geluk in de sombere oorlogsjaren. Fietsen en banden waren blijkbaar nog niet schaars in augustus 1943, want heel veel fietser fietsen in beeld voorbij. Ook de Gennepse MBS tram komt zien we rijden en ook Adriaan Trienekens, de koster komt in beeld. (6.41min)
De harmonie van Gennep, Unitas et Fidelitas, in de jaren 40 van de 20e eeuw. De beginjaren van de oorlog, het eeuwfeest van Moeke van Leeuwen. De harmonie stopt in maart 1942, want men wil niet bij de Kulturkammer. Doopfeesten van burgemeester van Banning en historische beelden van Gennepse Joden die hun huis afsluiten en gedwongen vertrekken. Dan bevrijding. Deken Janssen wordt ingehaald in de Niersstraat, de nieuwe burgemeester Gilissen wordt ontvangen op de Markt en de bevrijding wordt gevierd. (4.20 min)
Generaties lang kende ook Gennep het vaste ritme. De zondag na Sacramentsdag ging de Sacramentsparochie door de stad. Heel katholiek Gennep en de gelovigen uit de buurdorpen kwamen ervoor naar de Niersstad. Zo’n vijftig jaar geleden ging die traditie verloren. Hier wat fragmenten van een processie die over de markt trekt in 1938. (0.44 min)